Kardynał Puzyna

Dnia 17 lutego Anno Domini 1895, biskup Jan Puzyna dokonał ingresu do
katedry wawelskiej. Postać to arcyciekawa.

Jan Duklan Maurycy Paweł Puzyna, kniaź na Kozielsku, urodził się 13
września 1842 roku w Gwoźdźcu między Kołomyją a Stanisławowem. Był zatem
rówieśnikiem biskupa przemyskiego Józefa S. Pelczara. Książęcy ród
Puzynów wywodził się od księcia ruskiego Ruryka. Po zaborach galicyjska
gałąź Puzynów nie wystąpiła do Wiednia o potwierdzenie szlacheckiego
tytułu. Był synem kniazia Romana i Hortensji z Dwernickich (córki
generała Józefa Dwernickiego). Na początku wybrał świecką ścieżkę
kariery zawodowej i po studiach we Lwowie i Pradze uwieńczonych
doktoratem, rozpoczął pracę w sądownictwie. Krótko potem wstępuje do
seminarium duchownego w Przemyślu, a po święceniach kapłańskich pracuje
jako wikary w Przeworsku. 26 lutego 1886 papież Leon XIII mianuje ks.
Puzynę pomocniczym biskupem lwowskim. Na motto biskupie ks. Jan Puzyna
przybiera zawołanie papieża Leona XIII - "Omnia restaurare in Christo".
W 1894 roku Puzynę prekonizowano na biskupa krakowskiego. Ingres do
katedry św. Stanisława i Wacława nastąpił 17 lutego 1895 roku. Sześć lat
pózniej- papież Leon XIII obdarowuje biskupa Puzynę kapeluszem
kardynalskim, z kosciołem San Vitale jako tytularnym. 28 września 1901
roku zakłada seminarium diecezjalne. Jego budowę wspomaga finansowo
m.in. cesarz Franciszek-Józef. Dokańcza również renowację katedry
wawelskiej, ale nie realizuje koncepcji "Akropolis wawelskiego"
autorstwa Stanisława Wyspiańskiego. Udaje mu się również odzyskać dla
biskupstwa kościół benedyktynów w Tyńcu. W 1908 roku, wraz z biskupami
Bilczewskim, Pelczarem i Wałęgą, koronuje koronami papieskimi obraz M.B.
Bolesnej u Franciszkanów w Krakowie.
Wcześniej jednak dokonuje aktu przez który przejdzie do historii
Kościoła. Po śmierci papieża Leona XIII, na konklawe, zgłasza w imieniu
cesarza Franciszka-Józefa I ekskluzywę w stosunku do wyboru kardynała
Mariana Rampolli del Tindaro, prawdopodobnie podejrzewanego przez
austriacką policję o działanie na niekorzyść monarchii
austro-węgierskiej. Prawdziwe motywy tej akcji być może zostaną na
zawsze tajemnicą. Sam kardynał Puzyna na zarzut bycia wykorzystanym
przez Habsburgów odpowiadał, że raczej to on wykorzystał monarchię
naddunajską... Jest natomiast niezbitym faktem, że kardynał Puzyna nie
był pod wpływem "polskiego nacjonalizmu o zabarwieniu mistycznym", jak
mu to na przykład zarzuca integralnie katolicki magazyn "Sodalitium" z
Włoch. Na przykład w 1909 roku sprzeciwił się pochowaniu w katedrze
wawelskiej pseudomistycznego poety Juliusza Słowackiego, czym wywołał
oburzenie tzw. opinii publicznej. Spłynęło to po nim jak po kaczce. W
1910 roku natomiast nie zgodził się na mszę polową z okazji pięćsetnej
rocznicy zwycięstwa pod Grunwaldem. Swój sprzeciw motywował niechęcią
wobec "patriotyzmu ulicznego". Chętnie natomiast oddawał do dyspozycji
krakowskie kościoły na godne sprawowanie mszy świętych z okazji
rocznicy. Rok po konklawe 1903 roku wybrany na nim papież święty Pius X
znosi prawo (?) ekskluzywy.
Kardynał Puzyna umiera w święto Narodzenia N.M.P., 8 września 1911
roku. Zostaje pochowany w kaplicy Niepokalanego Poczęcia N.M.P. w
katedrze wawelskiej. Jest przedostatnim jak dotąd biskupem krakowskim.


ks. Rafał Trytek, 16.II.2022
Powrót